Τα νησιά των Δωδεκανήσων

σμαράγδια στο αιγαίο

Image © Rhodes Guide / RhodesGuide.com

Τα Δωδεκάνησα - ένας νησιωτικός παράδεισος

Καθώς ταξιδεύετε προς το νοτιοανατολικό τμήμα των ελληνικών νησιών, θα βρείτε τα Δωδεκάνησα, ένα μέρος που πάντα γεφύρωνε το χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης κατά τη διάρκεια της μακράς και πολύχρωμης ιστορίας του. Εδώ, θα ανακαλύψετε ένα κράμα ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και από τους δύο κόσμους, με την επιρροή Ελλήνων και Ρωμαίων, σταυροφόρων μεσαιωνικών ιπποτών, Βυζαντινών και Οθωμανών ηγεμόνων, ακόμη και Ιταλών γραφειοκρατών του εικοστού αιώνα.

Παρά τις ποικίλες πολιτιστικές επιρροές, ο ελληνικός χαρακτήρας παρέμεινε αναλλοίωτος μέχρι την επανένωση με τη μητέρα πατρίδα μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα Δωδεκάνησα είναι ένας συναρπαστικός προορισμός όπου η ιστορία ζωντανεύει και οι επισκέπτες μπορούν να βυθιστούν σε ένα μοναδικό μείγμα πολιτισμών και παραδόσεων.

Τοποθεσία των Δωδεκανήσων

Τα Δωδεκάνησα ή Δωδεκάνησος είναι το όνομα ενός ελληνικού νησιωτικού συμπλέγματος στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Βρίσκονται μεταξύ της Κρήτης, των Κυκλάδων, της Ικαρίας, της Σάμου και της Μικρασιατικής ακτογραμμής.

Όλα τα νησιά των Δωδεκανήσων συνδέονται με την ηπειρωτική χώρα και άλλα νησιά καθημερινά με πλοία, ενώ υπάρχουν και τακτικές πτήσεις προς τα μεγαλύτερα νησιά. Τα δύο μεγαλύτερα νησιά, η Ρόδος και η Κως, έχουν κοσμοπολίτικο χαρακτήρα και σφύζουν κυριολεκτικά από ζωή. Σε άμεση γειτνίαση, ωστόσο, υπάρχουν μικρότερα νησιά με εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα και χαλαρή ατμόσφαιρα, όπου ο επισκέπτης εκπλήσσεται ευχάριστα.

Τα Δωδεκάνησα - ένας νησιωτικός παράδεισος © Rhodes Guide / RhodesGuide.com

Η Πάτμος, το νησί του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή, προσελκύει επισκέπτες από όλο τον κόσμο, ενώ η Κάρπαθος διατηρεί περήφανα τον παραδοσιακό της χαρακτήρα περισσότερο από κάθε άλλο νησί των Δωδεκανήσων. Η Κάλυμνος, το νησί των σφουγγαράδων, έχει σημειώσει μεγάλη αύξηση των επισκεπτών τα τελευταία χρόνια, ανταγωνιζόμενη το πανέμορφο καταπράσινο γειτονικό νησί της Λέρου που έχει να προσφέρει τις πιο όμορφες παραλίες. Η Νίσυρος με το ιδιαίτερα ενδιαφέρον και ακόμη ενεργό ηφαίστειο και η μακρινή Αστυπάλαια με τη μαγευτική πρωτεύουσα Χώρα προσφέρουν ηρεμία και χαλάρωση.

Τα μικρότερα νησιά όπως η Κάσος. Λειψοί και Αγαθονήσι είναι τα κατάλληλα μέρη για όσους θέλουν να ξεφύγουν από την έντονη καθημερινότητα. Η Σύμη και η Χάλκη, τα δύο γειτονικά νησιά της Ρόδου, καθώς και η Τήλος και το απομακρυσμένο νησί του Καστελόριζου έχουν όλα το δικό τους γοητευτικό χαρακτήρα.

Γεωφυσική κατάσταση των Δωδεκανήσων

Εκτός από τα δώδεκα κύρια νησιά των Δωδεκανήσων, που έδωσαν το όνομα στο νησιωτικό σύμπλεγμα (Ρόδος, Αστυπάλαια, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Κάσος, Κως, Λέρος, Νύσρος, Πάτμος, Σύμη, Τήλος. Χάλκη), τα νησάκια Λειψοί (16 τετραγωνικά χιλιόμετρα), Ψέριμος (14,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα), Αγαθονήσι (13,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα), Σαρία (11 τετραγωνικά χιλιόμετρα), Καστελλόριζο (9,1 τετραγωνικά χιλιόμετρα), Λέβιθα (9 τετραγωνικά χιλιόμετρα), Γυαλί (6 τετραγωνικά χιλιόμετρα), Κίναρος (4,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα) μεταξύ άλλων νησίδων, άγονων νησίδων και βραχονησίδων, αποτελούν το σύμπλεγμα των νησιών που είναι γνωστό ως Δωδεκάνησα.

Τα Δωδεκάνησα - ένας νησιωτικός παράδεισος © Rhodes Guide / RhodesGuide.com

Θαλάσσια όστρακα και απολιθώματα οστρακοειδών που βρίσκονται στην κορυφή των βουνών δείχνουν ότι ο σχηματισμός αυτής της νησιωτικής αλυσίδας, είτε εξ ολοκλήρου είτε εν μέρει, έγινε κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Κατά τη διάρκεια μακροχρόνιων και πολύπλοκων γεωλογικών ανακατατάξεων, η ξηρά αναδύθηκε για να ξαναβυθιστεί, σε μεγάλο βαθμό, πριν από περίπου 3-4 εκατομμύρια χρόνια, αφήνοντας μόνο τις κορυφές των βουνών της " Αιγαιίδας" πάνω από το επίπεδο της θάλασσας και σχηματίζοντας τα σημερινά νησιά του Αιγαίου.

Το κλίμα των Δωδεκανήσων είναι μεταβατικού τύπου και κυμαίνεται από εύκρατο έως ξηρό τροπικό κλίμα, το οποίο χαρακτηρίζεται από πολύ ηλιοφάνεια και παρατεταμένη ξηρή καλοκαιρινή περίοδο.

Πανίδα & Χλωρίδα των Δωδεκανήσων

Δάση και θαμνώδεις εκτάσεις με πεύκα, κυπαρίσσια, αγριελιά, κέδρο, μαστίχα, αρμπούτους και πουρνάρια μαζί με μια ποικιλία ετήσιων και μακρόβιων χλοοταπήτων, αρωματικά φυτά (ρίγανη, θυμάρι, λεβάντα), χαρουπιές και ελιές, συνθέτουν ένα πλούσιο μωσαϊκό ποικιλιών φυτών. Συχνά στις νησίδες έχουν παρατηρηθεί μοναδικά είδη φυτών και ζώων (κυρίως ερπετά και ασπόνδυλα), απομεινάρια μιας απομονωμένης εξέλιξης και προσαρμογής στις μοναδικές συνθήκες, οι οποίες δημιουργήθηκαν όταν οι νησίδες αυτές αποκόπηκαν από τα μεγαλύτερα νησιά.

Ταυτόχρονα, οι νησίδες αυτές, από τις οποίες απουσιάζουν τόσο οι άνθρωποι όσο και τα χερσαία σαρκοφάγα ζώα, χρησιμεύουν ως καταφύγια για αρχαία είδη που εξαφανίστηκαν με το πέρασμα του χρόνου από άλλες περιοχές. Τα ευρήματα απολιθωμάτων, τα οποία δείχνουν τη διαφορετική εξέλιξη των ζωικών ειδών σε αυτά τα απομονωμένα οικοσυστήματα, δεν είναι σπάνια, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τους νάνους ελέφαντες της Τήλου

Τα Δωδεκάνησα - ένας νησιωτικός παράδεισος © Rhodes Guide / RhodesGuide.com

Οι πολλές σπηλιές, οι σχισμές στους βράχους, οι ψηλοί βραχώδεις σχηματισμοί και οι επικίνδυνες δίνες χρησιμεύουν ως καταφύγια για σπάνια είδη πουλιών, όπως αρπακτικά πουλιά μικρά γεράκια, άγρια περιστέρια, ερωδιοί και κορμοράνοι. Επίσης, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, τα νησιά αποτελούν ενδιάμεσο σταθμό για τα μεταναστευτικά πουλιά. Δεκάδες εκατομμύρια από αυτά τα πουλιά επισκέπτονται τα νησιά κάθε άνοιξη και φθινόπωρο.

Αρκετή έκπληξη αποτελεί η πλούσια θαλάσσια ζωή που συναντάται στις θάλασσες των Δωδεκανήσων. Η σπάνια μεσογειακή φώκια βρίσκει καταφύγιο στις παράκτιες σπηλιές, μαζί με τα δελφίνια, τις χελώνες, τις πολλές ποικιλίες ψαριών, τα μαλάκια και τα καρκινοειδή που αποτελούν το πλούσιο οικοσύστημα της Δωδεκανήσου. Κάθε νησί και νησίδα είναι από μόνο του ένα μοναδικό φυσικό μουσείο. Αυτό φυσικά ευνοεί την ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού. Για παράδειγμα, μόνο το νησί Κάσος μπορεί να υπερηφανεύεται για 450 είδη φυτών, τα οποία είναι περισσότερα από όσα υπάρχουν σε ολόκληρη την Ολλανδία.

Δωδεκανησιακή διατροφή

Οι κάτοικοι των νησιών ακολουθούν μια παραδοσιακά ελαφριά διατροφή. Τρέφονται κυρίως με χορτοφαγικά τρόφιμα (λαχανικά, χόρτα), γαλακτοκομικά (τα οποία παρασκευάζονται ακόμη και σήμερα με παραδοσιακές μεθόδους), μέλι εξαιρετικής ποιότητας καθώς και με φρέσκα ψάρια που μαγειρεύονται σύμφωνα με τις παραδοσιακές τοπικές συνταγές.

Δραστηριότητες των κατοίκων

Οι παραδοσιακές ασχολίες των κατοίκων στα Δωδεκάνησα ήταν η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία, η σπογγαλιεία και το εμπόριο, λόγω της πλεονεκτικής θέσης των νησιών που βρίσκονται ανάμεσα στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Για τα φτωχότερα νησιά πηγή εισοδήματος και συνεπώς ανάπτυξης ήταν το χρηματικό συνάλλαγμα που προερχόταν από τους Δωδεκανήσιους μετανάστες και τη ναυτιλία. Σήμερα, οι κύριες δραστηριότητες των κατοίκων έχουν να κάνουν με τον τουρισμό. Ωστόσο, πολλά από τα παραδοσιακά επαγγέλματα εξακολουθούν να επιβιώνουν, όπως η λιθοδομή, η ξυλουργική και η ναυπηγική, ενώ οι γυναίκες δεν έπαψαν ποτέ να παράγουν εξαιρετικά υφάσματα, πλεκτά εργόχειρα και κεντήματα.

Τα Δωδεκάνησα - ένας νησιωτικός παράδεισος © Rhodes Guide / RhodesGuide.com

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η ελληνική κυβέρνηση στηρίζουν την ανάπτυξη μέσω ειδικών προγραμμάτων, τα οποία βοηθούν τα νησιά να συμμετάσχουν στη νέα οικονομική πραγματικότητα.
Τα Δωδεκάνησα αποτελούνται από τα εξής νησιά: Αγκαθονήσι, Αστυπάλαια, Κάρπαθος, Κάσος, Λειψοί, Μεγίστη ή Καστελλόριζο, Νύσρος, Τήλος και Χάλκη.

Πηγές πληροφοριών:
- Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Δωδεκανήσου.
- Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού - ΕΟΤ

Feedback