Image © Rhodes Guide / RhodesGuide.com

Κάλυμνος

Η Κάλυμνος βρίσκεται στο νοτιοανατολικό Αιγαίο Πέλαγος, ανάμεσα στην Κω, τη Λέρο και τη Μικρά Ασία. Αποτελεί το τέταρτο σε έκταση και το τρίτο σε πληθυσμό νησί του νομού Δωδεκανήσου. Η επιφάνειά της είναι 109,67 τ. χλμ., ενώ το μήκος των ακτών φτάνει τα 96 χλμ.

Πρόκειται για κατ' εξοχήν ναυτικό νησί, η ιστορία, ο πολιτισμός και η λαϊκή παράδοση του οποίου σχετίζονται άμεσα με τη θάλασσα. Η αρχική ονομασία του νησιού ήταν Καλύδνα.

Ο Απόλλωνας ήταν ο προστάτης θεός της Καλύμνου, ενώ το Ιερό του υπήρξε το πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της, καθ' όλη την αρχαιότητα, από τις αρχές της 1ης π. Χ. χιλιετίας έως και τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Τον 6ο π. Χ. αιώνα η Κάλυμνος κόβει αργυρά νομίσματα, στα οποία εικονίζεται κεφάλι γενειοφόρου κρανοφόρου πολεμιστή στον εμπροσθότυπο και η λύρα του θεού Απόλλωνα στον οπισθότυπο. Κατά τη διάρκεια των Περσικών Πολέμων (αρχές 5ου π. Χ. αιώνα) το νησί τελεί υπό την κατοχή των Περσών και της βασίλισσας Αρτεμισίας της πρεσβύτερης, έως ότου απελευθερώνεται με τη βοήθεια του αθηναϊκού στόλου.

Κατόπιν προσχωρεί στην Α' και αργότερα (αρχές 4ου αι.) στη Β' Αθηναϊκή Συμμαχία. Στη συνέχεια περνά στην κατοχή του Μαυσώλου και των Περσών, από τους οποίους απελευθερώνεται από το στόλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κατά τον 3ο π. Χ. αιώνα η Κάλυμνος ξανακόβει αργυρά και χάλκινα νομίσματα, τα οποία φέρουν στον εμπροσθότυπο κεφάλι αγένειου κρανοφόρου πολεμιστή και στον οπισθότυπο κιθάρα. Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους το νησί συχνά εμπλέκεται στους εξοντωτικούς αγώνες ανάμεσα στους διαδόχους του Αλεξάνδρου, λόγω της γεωγραφικής θέσης του.

Την εποχή αυτή μάλιστα οικοδομούνται σε διάφορα σημεία της Καλύμνου οχυρά και φυλακεία, για την προστασία των κατοίκων, λόγω των ασταθών κοινωνικοπολιτικών συνθηκών της εποχής. Στα τέλη του 3ου π. χ. αιώνα η Κάλυμνος και η γειτονική νήσος Κως συνενώνονται υπό το κοινό πολιτειακό καθεστώς της Ομοπολιτείας. Κατά την περίοδο της ρωμαιοκρατίας η Κάλυμνος ανήκει στην Επαρχία των Νήσων.

Ο Χριστιανισμός διαδίδεται ενωρίς στο νησί, λόγω της γειτνίασής του με τις μικρασιατικές ακτές. Κατά την Παλαιοχριστιανική Εποχή οικοδομούνται πολλές και μεγάλες χριστιανικές εκκλησίες, οι οποίες κοσμούνται με πολύχρωμα ψηφιδωτά. Ο φοβερός σεισμός του έτους 554 μ. Χ., πέρα από τις άλλες επακόλουθες καταστροφές, προκαλεί καταβύθιση της περιοχής ανάμεσα στην Κάλυμνο και την Τέλενδο, η οποία και διαμορφώνεται τελικά σε νησί. Οι επιδρομές των Αράβων, στα μέσα του 7ου αιώνα, ερημώνουν τους παραθαλάσσιους οικισμούς, αναγκάζοντας τους κατοίκους να καταφύγουν σε ορεινές περιοχές, τις οποίες και οχυρώνουν.

Είναι η εποχή, κατά την οποία δημιουργούνται οι οικισμοί του Αγίου Κωνσταντίνου και της Γαλατιανής. Κατά τους μεσοβυζαντινούς χρόνους πρωτοκατασκευάζεται το Κάστρο της Χώρας, προκειμένου να προστατευθούν οι κάτοικοι της Καλύμνου από πειρατικές επιδρομές. Οι βυζαντινοί ναοί του νησιού, αν και μικροί σε μέγεθος, ξεχωρίζουν για την υψηλή ποιότητα του τοιχογραφικού διακόσμου τους, έργο σημαντικών αγιογράφων. Στις αρχές του 14ου αιώνα η Κάλυμνος, μαζί με τα περισσότερα νησιά της Δωδεκανήσου, περνά στην κυριαρχία των Ιπποτών του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη, οι οποίοι έχουν την έδρα τους στη Ρόδο.

Κατά την Ιπποτοκρατία η Κάλυμνος, η Κως, η Νίσυρος και η Λέρος αποτελούν ενιαία διοικητική μονάδα, υπό τη διακυβέρνηση ενός Ιππότη. Στα μέσα του 15ου αιώνα, κτίζεται το Κάστρο της Χρυσοχεριάς, ενώ στα τέλη του ίδιου αιώνα επισκευάζεται και επεκτείνεται το Κάστρο της Χώρας. Αντιπροσωπευτικά θρησκευτικά μνημεία της εποχής είναι τα δέκα εκκλησάκια στο εσωτερικό του Κάστρου της Χώρας, με μεταβυζαντινής τεχνοτροπίας τοιχογραφίες.

Στις αρχές του 1523 οι Ιππότες φεύγουν από τα Δωδεκάνησα, τα οποία στη παραδίδονται στα χέρια των Τούρκων του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Η τουρκική παρουσία στην Κάλυμνο είναι χαλαρή κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και γι' αυτό δεν οικοδομήθηκαν ποτέ θρησκευτικά ή κοσμικά τουρκικά αρχιτεκτονήματα στο νησί. Από τις αρχές του 18ου αιώνα αρχίζει σταδιακά να κτίζεται ο οικισμός της Χώρας, στις υπώρειες του Κάστρου της Χώρας. Στα τέλη του 18ου αιώνα οικοδομείται η μεγάλη εκκλησία της Παναγίας Κεχαριτωμένης στο κέντρο της Χώρας.

Γύρω στα 1850 οργανώνεται το λιμάνι της Πόθιας, η νέα πρωτεύουσα του νησιού. Το 1912 η Κάλυμνος περνά στην ιταλική κατοχή, η οποία διαρκεί ως το 1943. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 κτίζονται τα δύο μεγάλα οικοδομήματα, του Επαρχείου και του Δημαρχείου, που κοσμούν την παραλιακή ζώνη. Κατά την περίοδο 1943 - 1945 το νησί τελεί υπό γερμανική κατοχή.

Μετά τη λήξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου ενσωματώνεται, μαζί με τα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου, επίσημα και οριστικά στα όρια του ελληνικού κράτους, στις 7 Μαρτίου του 1948. Η νεότερη ιστορία της Καλύμνου συνδέθηκε ιδιαίτερα με την αλιεία, την επεξεργασία και το εμπόριο του σφουγγαριού. Μάλιστα μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο η Κάλυμνος παραμένει η μοναδική ελληνική σπογγαλιευτική δύναμη, με εξαγωγές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έτσι που να είναι μέχρι σήμερα γνωστή ως το Νησί των Σφουγγαράδων.



I have visited Kalymnos many times a lovely quiet typical greek island my favciourite place in the world.

Σχόλιο από Sian Jones May 12, 2007

We went to Kalymnos in 2003 and loved it. Stayed at Norma's in Panormas. Good accommodation right next to lovely beaches which were very quiet. Only a short crossing from Kos. We're going back this year!

Σχόλιο από Sue White July 14, 2005

Πείτε μας τη γνώμη σας για Κάλυμνος
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο ή το μέρος (προαιρετικά)