Image © Rhodes Guide / RhodesGuide.com

Κάρπαθος

Η Κάρπαθος, είναι, μετά τη Ρόδο, το δεύτερο σε έκταση νησί της Δωδεκανήσου. Βρίσκεται ανάμεσα στη Κρήτη και Ρόδο, στο πέλαγο που απο την αρχαιότητα πήρε το ονομά του απ' αυτήν "Καρπάθιο Πέλαγος". Η γεωγραφική θέση του νησιού είναι σημαντική, αφού αποτελεί βασικό κρίκο της νησιώτικης γέφυρας που ενώνει την Κρήτη με τη Μικρασία και με τη μακρόστενη κορμοστασιά της δεσπόζει στις νοτιοανατολικές πύλες του Αιγαίου.

Απο άποψη γεωμορφολογίας η Κάρπαθος, μαζί με το νησάκι Σαρία που της ανήκει γεωπολιτικά, είναι απο τα πιο προικισμένα Ελληνικά νησιά. Ασβεστολιθικά πετρώματα αποτελούν το στρωματογραφικό της πυρήνα και καθορίζουν το μορφολογικό της χαρακτήρα. Σε μερικές περιοχές αναπτύσσονται πάνω απο τους ασβεστόλιθους στρώματα φλύσχη, καθώς και νεώτερα στρώματα γύψου, τραβερτίνου, κροκαλο-λατυτοπάγων και συγχρόνων αποθέσεων.

Η ποικιλία και η χρωματική μαγεία του φυσικού τοπίου της Καρπάθου είναι μοναδική. Οι εναλλαγές και οι αντιθέσεις είναι τόσο συχνές και απρόσμενες που δεν αφήνουν περιθώρια για μονοτονία και πλήξη. Βουνά ψηλά (Λάστος 1215 μ. υψόμετρο, το ψηλότερο στα Δωδεκάνησα) και κακοτράχαλα, που οι κορφές τους κάποτε-κάποτε εμφανίζονται χιονισμένες. Στις βουνοπλαγιές θα δεί κανείς απόκρυμνες χαράδρες και δαιδαλώδεις χοίμαρρους, βαθιές σπηλιές προικισμένες με τη θελκτική πολυχρωμία σταλακτιτών, κοιλάδες καταπράσινες και πηγές με κρυστάλλινα νερά που κελαρίζουν μελωδικά, σκορπίζοντας απλόχερα τη δροσιά τους. Και ακόμα, πευκόφυτες πλαγιές που κατεβαίνουν ως τη θάλλασα, εκεί που τ' ασπρογάλαζο κύμα φυλάει νωχελικά τις χρυσές αμμουδιές του νησιού. Οι τελευταίες είναι ότι καλύτερο έχει μα προσφέρει η Κάρπαθος: υπήνεμες, καθαρές, παρθένες οι πιο πολλές, γεμάτες υποσχέσεις.

Ποικιλία, αντίθεση και αρμονία γραμμών, όγκων και χρωμάτων συνθέτουν την απαράμιλλη γοητεία της Καρπάθου, αναδεικνύοντας την σαν ένα από τα πιο όμορφα νησιά της Ελλάδας.

Η Κάρπαθος αν και μικρό νησί διαθέτει πολύ μεγάλο και πλούσιο λαϊκό πολιτισμό και διατηρεί ακόμα με μεγάλη προσήλωση τις παραδόσεις της και τα ήθη και εθιμά της.

Στην γεωγραφική της θέση (μακριά απο την κεντρική Ελλάδα) και στη γνήσια και καθαρή Ελληνική ψυχή του Καρπάθιου, οφείλεται η προσήλωση αυτή. Πολλοί Έλληνες και ξένοι ασχολήθηκαν με την Κάρπαθο και άφθονο λαογραφικό υλικό έχει δημοσιευθεί σε βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες, αλλά και πάρα πολύ βρίσκεται αδημοσίευτο σε χέρια ερευνητών.

Πολιτισμός - Λαογραφία

Λόγω του μεγάλου λαογραφικού της πλούτου, η Κάρπαθος θεωρείται απο τους σημαντικότερους "αιμοδότες" της Ελληνικής Λαογραφίας. Aνεκτίμητης αξίας θησαυροί για την Κάρπαθο είναι τα λαογραφικά έργα του Μανωλακάκη, Μιχαηλίδη Νουάρου, Γεωργίου, Αλεξιάδη. Το μεγαλύτερο μέρος απο το λαογραφικό υλικό τους διατηρείται ακόμα απο τους όπου γης Καρπάθιους.
Είναι αξιοπρόσεκτο με πόση ευλάβεια όχι μόνο οι μόνιμα διαμένοντες αλλά και οι Καρπάθιοι της διασποράς διατηρούν την φιλολογική αλλά και την εθιμική λαογραφία της Καρπάθου.

Δημοτικά τραγούδια και αυτοσχέδιες της στιγμής μαντινάδες, παροιμίες, αινίγματα, παραμύθια, μύθοι, παραδόσεις, ευχές, κατάρες και όρκοι είναι στα στόματα και στις καθημερινές συζητήσεις των Καρπάθιων νέων και γέρων, αντρών και γυναικών.

Ξεχωριστή θέση έχει βέβαια το καθιστό Καρπάθικο γλέντι, το οποίο δίνει την ευκαιρία να ζωντανεύουν τα δημοτικά τραγούδια της Καρπάθου, αλλά και παρουσιάζεται το ποιητικό ταλέντο του Καρπάθιου, με τις μαντινάδες της στιγμής, που εκφράζουν τον πόνο και τη χαρά τους, ανάλογα με την περίσταση.

Τέτοιου είδους γλέντια που συμμετέχουν πάντα τα τοπικά μουσικά όργανα (τσαμπούνα, λύρα, λαούτο, βιολί) παρακολουθεί κανείς σε πανηγύρια σε κοινωνικές εκδηλώσεις (βαφτίσεις, γάμους, ονομαστικές εορτές) μετά απο τα πλούσια τραπέζια (τάβλα) με παραδοσιακά φαγητά, που παρατίθεται για όλους τους προσκαλεσμένους.

Στις ίδιες εκδηλώσεις απολαμβάνει και τους τοπικούς στους οποίους καταλήγουν τα καλά γλέντια.

Μερικοί απο τους χορούς αυτούς είναι ο Σιγανός, ο Γονατιστός, ο Πάνω χορός, η Σούστα, ο Φουμιστός (μόνο στο γάμο), ο Ζερβός, τα Κεφαλλονίτικα, ο Αντιπατητής, ο Αρκηστής. Απο αυτούς οι πέντε πρώτοι χορεύονται συχνότερα. Κυρίως ο Πάνω χορός και η σούστα.

Πολλά έθιμα πρωτότυτα κι' όλας, που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα διασώζονται ακόμη στην Κάρπαθο και οι Καρπάθιοι αισθάνονται ιδιαίτερα υπερήφανοι κάθε φορά που συμμετέχουν σ' αυτά.

Πανηγύρια

Η μοναδικότητα έγκειται στο γεγονός οτι σερβίρεται παραδοσιακό φαγητό, φτιαγμένο απο την εκκλησία, προσφέρεται δωρεάν σε όλους τους πιστούς και ακολουθεί χορός, τραγούδι απο παραδοσιακά όργανα (Λαούτο, Λύρα, Τσαμπούνα). Τα έθιμα της Καρπάθου διατηρούνται αναλύοτα απο γενιά σε γενιά και το τελετουργικό δεν παρουσιάζει αλλαγές. Αξιοσημείωτο είναι οτι πολλά απο τα εκκλησάκια αυτά ανήκουν σε οικογένειες, οι οποίες τα προσέχουν και διοργανώνουν τα ανωτέρω.

  • 10/02 Αγίου Χαράλαμπου - Απέρι
  • 25/03 Ευαγγελίστριας - Πηγάδια
  • 23/04 Άγιος Γεώργιος - Λευκός
  • 17/07 Αγία Μαρίνα - Μενετές
  • 27/07 Άγιος Παντελεήμωνας - Στες (Όθος)
  • 27/07 Άγιος Παντελεήμωνας - Κατώδιο (Απέρι)
  • 06/08 Χριστού - Όθος
  • 06/08 Χριστού - Βαλαντού (Απέρι)
  • 15/08 Δεκαπενταύγουστος στις Μενετές, Πυλές, Απέρι και Όλυμπο
  • 22/08 Της Παναγίας - Κυρά Παναγία (Απέρι)
  • 23/08 Της Παναγίας της Μερτωνίτισσας - Μερτώνας (Απέρι)
  • 28/08 Άγιος Ιωάννης - Λακκί, Όλυμπος (Βρυκούντα)
  • 29/08 Άγιος Ιωάννης - Λόροι (Απέρι)
  • 07/09 Λαρνιώτισα - Πηγάδια
  • 08/09 Παναγία η Βρυσιαννή - Μεσοχώρι
  • 08/09 Παναγία της Πλαγιάς - Βωλάδα
  • 14/09 Ύψωσις Τιμίου Σταυρού - Πυλές
  • 17/09 Αγία Σοφία - Αρκάσα
  • 03/11 Άγιος Γεώργιος - Σπόα



Karpathos, Wow get to see it befor its to late Olympus is outstanding, and ok so it may seem a little staged but so is Whitby its all they have.

Σχόλιο από eunice fenney February 20, 2007

Πείτε μας τη γνώμη σας για Κάρπαθος
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο ή το μέρος (προαιρετικά)